Tentoonstelling over tuindorpen en tuinsteden, Amsterdam

Van 11 oktober 2024 t/m 27 juli 2025 presenteert Museum Het Schip in Amsterdam een tentoonstelling over tuinsteden en tuindorpen die gebaseerd zijn op de tuinstadgedachte. De tuinstadgedachte is een vorm van volkshuisvesting en stedenbouw die aan het eind van de negentiende eeuw ontstond in Engeland. Het was een directe reactie op de krotten en sloppen en bood arbeiders een nieuw perspectief op een mooie en gezonde leefomgeving in het groen.

Een belangrijke rol in het stimuleren van de tuinstadgedachte speelde de Engelse sociaal hervormer Ebenezer Howard. Hij verwoordde de tuinstad als een huwelijk tussen de stad en het platteland. Mede dankzij Howard werd de tuinstadgedachte razend populair. Hierdoor vinden we overal ter wereld parels van tuinsteden, tuindorpen en tuinwijken die op deze gedachte zijn gebaseerd. Ondanks de grote verschillen ertussen was het uitgangspunt altijd een betaalbare woning in een groene en gezonde omgeving, een samenhangende visie voor de woonomgeving en een sterke gemeenschapszin.

Alleen al in Nederland vinden we enkele honderden voorbeelden, waaronder sommigen in prachtige Amsterdamse School-architectuur. Denk bijvoorbeeld aan de tuindorpen van Amsterdam Noord, Agnetapark in Delft of Heijplaat in Rotterdam. Hilversum is zelfs tot een grote samenhangende tuinstad gesmeed door de wereldberoemde architect W.M. Dudok.

De tuinstadgedachte is met zijn idealen over gezond en duurzaam wonen actueler dan ooit. Niet alleen voor het behoud van het erfgoed van de tuindorpen en tuinsteden, maar ook voor toekomstige stedenbouw en volkshuisvesting.

De tentoonstelling in Museum het Schip toont de internationale ontwikkeling van de tuinstadgedachte, van de utopisten uit de negentiende eeuw, tot de tuinsteden van Ebenezer Howard en de bouw van naoorlogse New Towns. Ook wordt aandacht besteed aan actuele vraagstukken met betrekking tot duurzaamheid en stadsuitbreiding.

I