Deelnemersdag Nederlandse Gemalen Stichting 2024
De jaarlijkse Deelnemersdag van de Nederlandse Gemalen Stichting (NGS) vond dit jaar plaats bij het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht te Amsterdam.
Aangezien het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht in 2023 de Gemalenpluim mocht ontvangen voor het gemaal Petronella in Amstelhoek, was een bezoek aan het hoofdkantoor van AGV in Amsterdam dit jaar haast vanzelfsprekend!
De deelnemersvergadering kende dit jaar een ruime agenda en startte, na een welkomstwoord én mededelingen door onze voorzitter, met een in memoriam voor twee, dit jaar overleden “founding fathers” van de NGS, zoals Peter Nijhof het verwoordde in het door hem uitgesproken “in memoriam”. Het betreft Harry Bouwman en Daan van Rijn die dit jaar zijn overleden en sinds de oprichting van de NGS daarin een belangrijke rol hebben vervuld.
Vervolgens presenteerde onze adviseur Kees Tak een pleidooi over de noodzaak om bij de aanpak van een restauratie van een historisch gebouw toch vooral een juist en compleet vooronderzoek uit te voeren. De titel van zijn bijdrage was niet voor niets “Blauwe monumenten Het behouden waard”! Jaap van Raaij wordt met een applaus bedankt voor zijn geweldige inzet voor het afronden van “Het Algemene Deel technisch informatie Dieselgemalen”(dit deel is in te zien en/of te downloaden van de site van de NGS).
Na een korte toelichting van onze penningmeester Auke Spijksma over de financiën en de secretaris over het jaarverslag over het jaar 2023, is het dan eindelijk zo ver dat de juryvoorzitter van de Gemalenpluim van de NGS, Peter Nijhof, het woord krijgt voor een toelichting over dit onderwerp.
Hij begint meteen met enigszins teleurstellende opmerking, dat het aantal genomineerden dit jaar redelijk beperkt was. Er was slechts 1 indiener namens de waterschappen, te weten het Hoogheemraadschap van Delfland met het gemaal Dijkpolder (1873) in Maasland. Ook namens de stichtingen was het aantal genomineerden wel eens groter. Dit jaar betrof het 2 genomineerden, te weten, het Sudergemaal (1924) te Nij Beets en het Wisboomgemaal (1868) te Kinderdijk.
Volgens Peter had de jury dit jaar toch een lastige taak. De jury looft de eigenaar bij het gemaal Dijkpolder bij Maasland (ZH) dat, op het moment van besluitvorming, nog een niet beschermd gemaal was maar toch als ware het een monument, is behandeld als ware het reeds een gemeentelijk monument. De restauratie en technische modernisering zijn weliswaar met respect voor het bestaande gerealiseerd, maar bij de restauratie van de buitengevels zijn op onderdelen/aspecten enkele keuzes gemaakt waardoor het eindresultaat helaas toch buiten de Gemalenpluim valt.
Ook bij het Wisboomgemaal liep de jury tegen een teleurstelling aan. Bij het jurybezoek bleek dat de restauratie van de buitenkant (baksteen, voegwerk) nog moest beginnen. Omdat moet blijken of dat wordt uitgevoerd op een “werelderfgoed-passend kwaliteitsniveau” besloot de jury nu geen eindoordeel over deze restauratie te geven. De jury geeft de eigenaar in overweging om het Wisboomgemaal andermaal in te dienen als de restauratie echt klaar is.
Maar er waren ook lovende woorden vanuit de jury en wel voor het Sudergemaal in Nij Beets. De jury sprak haar hoge waardering uit voor de wijze waarop dit gemaal is gerestaureerd en daarom de prijswinnaar werd van de Gemalenpluim 2024 in de categorie Stichtingen en de oorkonde hiervoor in ontvangst mocht nemen.