Drenthe op stoom; de industrialisatie in Drenthe 1870-1930

De energietransitie gaat gepaard met grote ingrepen in het Drentse landschap. We zien alom velden vol met windmolens en zonnepanelen. Maar een eerdere energierevolutie zette het bestaan van onze overgrootouders al op z’n kop. Eeuwenlang waren mens- en paardenkracht naast wind in zeilen en wieken de enige energiebron. Dat veranderde drastisch na 1850. De nieuwe technologie van de stoommachine vond een steeds grotere toepassing. Niet alleen ging men stoom gebruiken om water op te pompen en er treinen en schepen mee aan te drijven, maar de stoommachine werd ook toegepast in fabrieken. Vooral de toepassing van stoom om generatoren aan te drijven om elektriciteit op te wekken versnelde deze eerste energietransitie.

Ook Drenthe werd meegezogen in deze ontwikkelingen. In één generatie werd de provincie omgewoeld en opengespit. Er werden spoorlijnen en wegen aangelegd, kanalen gegraven, bruggen en sluizen gebouwd en heel veel funderingen gelegd. Al deze ontwikkelingen drukten hun stempel op de omgeving: overal verrezen schoorstenen, werden elektriciteitsdraden gespannen, werden percelen doorsneden voor kanalen en treinverbindingen en vooral ook ‘woeste gronden’ in cultuur gebracht.

Dit boek gaat over de industriële revolutie in Drenthe in de jaren tussen 1870 en 1930. Het laat zien hoe ingrijpend Drenthe toen veranderde en welke sporen deze periode in het landschap heeft achtergelaten. Maar ook hoeveel er alweer is verdwenen van deze spannende tijd. Reden te meer om zuinig te zijn op wat er ons nog van rest.

Frans Schouten,  Gerard de Vries: Drenthe op stoom ; de industrialisatie in Drenthe 1870-1930.   128 blz., ill.

Uitg. In Boekvorm-Heemschut Drenthe,  2022.  ISBN 978.9493164222. Prijs:  24,50.