Molkenboer in Oldenzaal; 100 jaar in woord en beeld

Het was de jonge textielondernemer Johannes Hermanus Molkenboer die in 1872 de calicotweverij van de in 1860 opgerichte  NV Oldenzaalsche Weverij kocht en zijn achternaam aan de bedrijfsnaam toevoegde.

Auteur Rijn van Welij heeft het bedrijfsarchief van de voormalige texilefabriek uitgezocht,  waaronder ca. 4000  documenten en historisch fotomateriaal.  Het nu verschenen boek is niet louter een familiekroniek van een fabrikantengeslacht, maar ook een verhaal over het leven in de textielstad Oldenzaal. In de context van het werken in de fabriek van Molkenboer geeft Van Welij de lokale historie een gezicht. Het rijk geillustreerde boek geeft een prachtig beeld van een indrukwekkend hoofdstuk in de Twentse textielgeschiedenis, en is een waardevolle aanwinst in de literatuur over de textielgeschiedenis. 

Met bloed zweet en tranen verdienden vele arbeiders hun brood met het werken in de fabriek. ´In de weverijen waar tientallen weefstoelen zóó helsch kletteren en ratelen dan men, vlak naast elkaar staande, mekaar nauwelijks kan beschreeuwen.´ Aldus een oud krantenbericht.

In goede tijden werd de arbeiders een vrije zaterdagmiddag gegund: ´In dezen vrije middag kunnen zij hun land bewerken. De uitbetaling der loonen geschiedt voortaan op woensdagavond in plaats van maandag.´ Dat meldt een bericht uit 1898.

De laatste herinnering aan de fabriek van Molkenboer is de val van de pijp op dinsdag 15 januari 1974.  Er zal geen oudere Oldenzaler zijn die zich dat niet herinnert. Scholen gaven hun leerlingen er zelfs vrij voor. Het maakte op iedereen diepe indruk. Met een sierlijke boog en een doffe dreun plofte de pijp neer. Een verdrietige dag voor de laatste fabrieksdirecteur Johan Molkenboer en zijn zijn neven Dolf en Herman. ´Ik heb het vanuit mijn huis aan de Emmastraat gezien. Ik kon er niet toe komen te gaan kijken,´ vertelt Johan destijds aan de Twentsche Courant.

Rijn van Welij: Molkenboer in Oldenzaal; 100 jaar in woord en beeld. Oldenzaal, Vereniging Historisch Oldenzaal, 2024. 216 blz., ill., lit.opg.  ISBN 978-9090390437. Prijs: