Voorbescherming voor gebouwen cementfabriek ENCI, Maastricht

Wat doen we met het ENCI-terrein? Het reusachtige terrein van de voormalige cementfabriek, gelegen aan de rand van Maastricht, is sinds augustus 2020 helemaal verlaten. De gemeente wil nu dat het een rijksmonument wordt en heeft het terrein de status van ‘voorbescherming’ gegeven. Sloopwerkzaamheden zijn hiermee verboden voor 1 jaar. Hiermee is het ENCI-terrein beschermd tegen al te wilde plannen.

Al eerder riepen erfgoedorganisaties op om van het ENCI-terrein een monument te maken. Zo dienden erfgoedvereniging Heemschut en Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg in februari 2021 een verzoek in bij de minister van OCW om van het ENCI-complex een rijksmonument te maken. Rijksbouwmeester Francesco Veenstra pleitte in februari van dit jaar in een rapport dat ENCI een rijksmonument met nationale erkenning moest worden.

Nu wil de gemeente dus ook dat ENCI een rijksmonument wordt en daarmee beter beschermd is. Een actie die misschien samenhangt met de eerder verkoop van het terrein aan het Limburg Real Estate voor 8,1 miljoen euro. Zij willen het ENCI-complex transformeren tot een plek waar ‘iedereen van de groeve kan genieten’. Klinkt mooi, maar volgens onderzoeksplatform Pointer wordt het trio achter het bedrijf Limburg Real Estate niet door iedereen vertrouwd. “Tijdens het presenteren van het plan leek het trio niet goed te weten wat ze nou eigenlijk wilde kopen”, vertelt onderzoeksjournalist Theo Sniekers van de Limburger aan Pointer. En uit nader onderzoek van de Limburger, bleek één lid van het trio, Louis Theunisse, nogal een berucht verleden te hebben: hij werd ontvoerd, voerde 82 rechtszaken met voormalig F1-baas Bernie Ecclestone en ging failliet. Overheden, omwonenden en Natuurmonumenten zijn daarom nog niet bereid cruciale rechten en verplichtingen aan de nieuwe eigenaar over te dragen.

Toch werkt Limburg Real Estate nu samen met een aantal architectenbureaus aan een masterplan voor het voormalige ENCI-terrein als basis voor een nieuw bestemmingsplan. “Totdat het nieuwe bestemmingsplan is vastgesteld kunnen geen onomkeerbare ingrepen worden doorgevoerd, die een aantasting zouden kunnen betekenen van de monumentale waarde van het gebied en de hierop aanwezige gebouwen en installaties”, zegt wethouder cultureel erfgoed Frans Bastiaens tegen AD.

Erfgoedorganisaties zijn in ieder geval blij met de ‘proactieve houding’ van gemeente Maastricht.