Pleidooi voor zorgvuldige restauratie Telefoongebouw Amsterdam

De Telefooncentrale aan de Wingerdweg in Amsterdam Noord wordt gedeeltelijk ontruimd, opdat het karakteristieke en voor de buurt beeldbepalende pand een nieuwe functie kan krijgen. Heemschut Amsterdam pleit voor een zorgvuldige herontwikkeling van het gebouw van architect Albert Boeken.

De voormalige Telefooncentrale Noord is volgens de erfgoedvereniging niet alleen een fraai voorbeeld van de architectuur van Publieke Werken in de stijl van de late Amsterdamse School; de overstekende dakrand, de brede luifels boven de entrees en de gevelstenen van stadsbeeldhouwer Hildo Krop zijn hiervoor typerend.

“Het gebouw is ook stedenbouwkundig belangrijk als afsluiting van de elegante bocht van de naastgelegen Resedaschool uit 1926. De erfafscheidingen staan keurig in elkaars verlengde”, aldus Heemschut. “Dat is niet toevallig, want ook het schoolgebouw is door Publieke Werken ontworpen en van gevelstenen van Krop voorzien. Samen met de onlangs gerenoveerde panden van de Gentiaanbuurt aan de overkant ontstaat zo een mooi geheel”.

Bovendien is het gebouw van architect Albert Boeken voor Amsterdam cultuurhistorisch van belang. In 1925 in gebruik genomen, maakte de centrale het mogelijk dat duizend abonnees automatisch met elkaar konden bellen: een telefoon met kiesschijf, zonder tussenkomst van een telefoniste. Een en ander is in de granieten gevelstenen van Hildo Krop verbeeld. Een man en een vrouw bellen met elkaar via de nieuwe telefooncentrale. DOEHETZELF staat er tussenin te lezen.

Door de jongste ontwikkelingen wordt deze ‘sprekende’ voorgevel volgens Heemschut bedreigd. De toekomstige eigenaar en ontwikkelaar wil het gebouw op de begane grond een nieuwe functie geven. In verband met de horecabestemming zijn er plannen om vóór de gevel met de beelden van Krop een glazen serre te plaatsen en één raam tot doorgang open te breken. De voorgevel is daardoor letterlijk niet meer ‘leesbaar’. “De stedenbouwkundige ensemblewerking gaat dan verloren”, vindt de erfgoedvereniging.

In het kader van de herontwikkeling is ook de sloop gepland van de uitbreiding uit de late jaren ’30, achter het kopgebouw van Boeken. Hier zullen appartementen worden neergezet. Heemschut ijvert voor behoud van de dwarsgevel van de uitbreiding, met zijn karakteristieke ronde openingen.